Patrijarh srpski Pavle, 44. poglavar Srpske pravoslavne crkve, preminuo je na današnji dan 2009. godine na Vojno-medicinskoj akademiji u Beogradu.
Bio je jedan od najcjenjenijih predstojatelja srpske crkve i jedan od najvoljenijih narodnih pastira.
Zamonašio se u manastiru Blagoveštenje 1948. dobivši ime Pavle. Jedno vrijeme bio je sabrat manastira Rače, zatim je bio zamjenik učitelj u prizrenskoj Bogosloviji Svetog Ćirila i Metodija. Završio je studije teologije u Beogradu i postdiplomske studije u Atini. Za episkopa raško-prizrenskog izabran je 1957. godine. Gotovo 34 godine proveo je na Kosmetu na tronu prizrenskih episkopa. Obavještavao je redovno ne samo crkvene organe već i državnu vlast o napadima Albanaca na imovinu crkve, monahe pa i sam srpski narod koji se iseljavao, a vrijeđanja i fizičke napade trpio je i sam. Njegovi izvještaji Svetom arhijerejskom Sinodu danas predstavljaju vrijedan istorijski dokument o životu srpske crkve i naroda krajem prošlog vijeka na Kosovu i Metohiji.
U Eparhiji raško-prizrenskoj gradio je nove crkve, obnavljao stare i porušene, starao se o Prizrenskoj bogosloviji, gdje je povremeno držao i predavanja iz crkvenog pjevanja i crkvenoslovenskog jezika.
Bio je prvi srpski patrijarh u novijoj istoriji crkve koji je izabran apostolskim žrebom, odnosno izvlačenjem jedne od tri koverte sa imenima arhijereja koji su dobili najveći broj glasova Svetog arhijerejskog Sabora. Na čelo Srpske pravoslavne crkve došao je 1990. godine, u teškim i prelomnim vremenima koja za njega, u suštini, nisu prestajala, još otkako je bio episkop na Kosmetu.
Crkveno školstvo doživjelo je procvat u vrijeme dok je on bio patrijarh: obnovljena je Bogoslovija na Cetinju 1992, a dvije godine kasnije otvorena je Duhovna akademija Svetog Vasilija Ostroškog u Foči, kao i Bogoslovija u Kragujevcu 1997. godine. Pokrenuo je 1993. u Beogradu Akademiju za umjetnosti i konservaciju. Narednih godina nastava vjeronauke je vraćena u škole (2002), a Pravoslavni bogoslovski fakultet u okvire Beogradskog univerziteta.
Dugo godina bio je predsjednik komisije Svetog arhijerejskog sinoda za prevod Svetog pisma Novog zaveta, čiji je prvi prevod, zvanično odobren od Crkve, objavljen 1984, a ispravljeno izdanje 1990. godine. Isto tako, bio je predsjednik Liturgičke komisije pri Svetom arhijerejskom sinodu, koja je pripremila i štampala Službenik na srpskom jeziku.
Objavio je monografiju o manastiru Devič (1989, drugo izdanje 1997), a u Glasniku Srpske pravoslavne crkve, od 1972. godine objavljuje studije iz Liturgike u obliku pitanja i odgovora, od kojih je nastalo trotomno djelo „Da nam budu jasnija neka pitanja naše vjere“. Autor je i izdanja Trebnika, Molitvenika, Dopolniteljnog trebnika, Velikog tipika i drugih bogoslužbenih knjiga u izdanju Sinoda. Zaslugom patrijarha Pavla umnožen je u 300 primeraka Oktoih iz štamparije Đurđa Crnojevića.
Na liječenje na Vojnomedicinsku akademiju u Beogradu primljen je 13. novembra 2007. godine, a u ovoj bolničkoj ustanovi je i preminuo dvije godine kasnije.
Njegovoj sahrani u Beogradu prisustvovalo je više od 600.000 ljudi, a u danima prije pogreba građani su satima čekali u redu kako bi se oprostili od poglavara srpske crkve čiji je sanduk sa tijelom bio u Sabornoj crkvi, preko puta Patrijaršije. Poslednjem ispraćaju patrijarha Pavla, prisustvovala su četvorica patrijaraha, kao i visoke crkvene delegacije pravoslavnih pomesnih crkava. Po njegovoj želji, niko nije nosio vijence i cvijeće, već je onima koji su došli na sahranu preporučeno da umjesto toga uplate prilog za završetak radova na Hramu Svetog Save na Vračaru.
Patrijarh srpski Pavle sahranjen je po sopstvenoj želji u manastiru Rakovica, koji je kao njegovo poslednje počivalište postao mjesto na koje dolaze mnogobrojni vjernici. Prije tri godine u manastiru Rakovica otvorena je Spomen-soba patrijarha Pavla u kojoj je izloženo oko 500 eksponata, ličnih predmeta koji su pripadali 44. poglavaru SPC. Cipele koje je sam popravljao, improvizovana metalna lampa, pisaća mašina, lupa, belješke, crni vuneni prsluk koji je nosio do upokojenja…
Uz ličnu biblioteku koju je zaveštao srpskoj crkvi, a koju čini više od 8.000 knjiga, skromni predmeti sitnog rastom, a velikog duhom patrijarha Pavla i danas svjedoče njegove riječi: „Budimo ljudi.“ Ljudi više okrenuti besmrtnoj duši nego propadljivom tijelu.
Pogled.me
