Minsk, glavni grad Bjelorusije, jedan je od najbezbjednijih u svijetu. Tamo gotovo da nema kriminala. I privreda Bjelorusije se pokazala otpornom na gotovo stalne pokušaje destabilizacije koje su pristizale sa Zapada.
Nedavno su u ovoj zemlji održani predsjednički izbori, na kojima je, ponovo, pobjedio Aleksandar Lukašenko, ovog puta sa rekordnih 86 odsto glasova. Izbori su, za razliku od prethodnih, na kojima je Zapad pokušao da izvede „obojenu revoluciju“, protekli iznenađujuće tiho i mirno. Ono što smo gledali tokom 2020, sa Svetlanom Tihanovskom kao kandidatom Zapada, nije se ponovilo.
Kako u intervjuu za Radio Sputnjik ocjenjuje ruski geopolitičar Aleksandar Dugin: „Prije svega, potrebno je istaći izuzetnu ulogu Aleksandra Lukašenka u modernoj istoriji Bjelorusije. On je jedinstveni istočnoslovenski vođa koji je, u uslovima duboke transformacije postsovjetskog prostora, uspio ne samo da očuva teritorijalni integritet i političku stabilnost Belorusije, već i da obezbijedi kontinuitet nacionalnog identiteta, da podstakne kulturni preporod i ojača državni suverenitet u uslovima permanentnog spoljnog i unutrašnjeg pritiska.“
Šta je tajna uspjeha Aleksandra Lukašenka? Na Zapadu slučaj Bjelorusije se opisuje kao „poslednja (post)sovjetska diktatura“ i kao poseban slučaj „autokratije“. Zapad je htio još jedan rat na granicama Rusije.
Međutim, Lukašenko je uspio da očuva stabilnost Bjelorusije. Kontrapunkt tome je Ukrajina, u kojoj su „demokratski procesi“ doveli do zloglasnog „Evromajdana“, a potom i građanskog rata i, na koncu, izazvali rusku Specijalnu vojnu operaciju, i gurnuli čitavu zemlju u krvavi haos, koji se nastavlja sve do danas.
Trijumfalna potvrda politike, koja ima istorijski značaj
Naravno, zapadni pogledi na Belorusiju ne odgovaraju stvarnosti.
„Tokom svoje vladavine, Lukašenko se suočavao sa brojnim izazovima i prijetnjama. U ovim teškim okolnostima pokazao se kao veoma uspješna i, nesumnjivo, trijumfalna politička ličnost. Njegov dug staž na najvišoj državnoj funkciji, najduži među liderima postsovjetskih država, omogućio mu je da preživi različite faze razvoja zemlje, uključujući periode rasta i krize. Sadašnje izbore stoga treba posmatrati kao trijumfalnu potvrdu njegove politike koja ima istorijski značaj. Ne postoji alternativa Lukašenku i političkom kursu koji on predstavlja“, nastavlja ruski geopolitičar i mislilac.
Zanimljivo je, pri tom, još nešto: odnos beloruskog društva prema svom vođi, koji se kretao od početnog entuzijazma, do svojevrsnog zamora i pokušaja destabilizacije Belorusije.
„Na kraju je došlo do razumijevanja vođstva Lukašenka i do njegove sudbonosne uloge u bjeloruskoj istoriji“, dodaje ruski mislilac. Paralele između uloge Putina i Lukašenka nameću se same od sebe.
Zapravo, riječ je o tome da Lukašenko pokazuje veću stabilnost od beloruskog društva, koje je, kao i sva društva, iznutra „sklono kolebanjima i promjenama raspoloženja, a ponekad ga karakteriše i smanjena društvena odgovornost“, dodaje Dugin.
Jednom rječju: vođa snosi potpunu odgovornost za sudbinu svog naroda. S tim u vezi, kaže ruski mislilac, postavlja se i pitanje svrsishodnosti daljeg sprovođenja izbornih procedura u Bjelorusiji. Imaju li, u svijetlu bezuslovnog prihvatanja liderske uloge Lukašenka, izbori u Belorusiji još nekog smisla? Drugim riječima: da li su redovni izbori neophodni u društvima u kojima je uspostavljen visok nivo legitimiteta i podrške javnosti aktuelnom lideru?
To, naravno, ne znači ukidanje demokratije. Ipak, neophodno je postaviti neka neizbježna pitanja. Ukrajina, osim njenog srpskojezičkog dijela, pokazala je apsolutnu neodgovornost prema sudbini naroda, prema jačanju države i njenog suvereniteta, što ju je, putem „Evromajdana“, odvelo pravo u rat sa bliskim narodom, Rusima. Poverovala je Zapadu.
Pružanje pojedincu neograničene slobode izbora i djelovanja može da omogući širenju lakomislenosti i neodgovornosti. Sada to imamo prilike da ponovo gledamo i u Srbiji. Lakomislenost i neozbiljnost se u Srbiji ispoljava na takozvanim protestima studenata, koji su se, navodno, pobunili zbog pada nadstrešnice u Novom Sadu, što je poseban apsurd.
Jasna i dalekosežna vizija
S druge strane, dodaje Dugin, kroz istoriju, želja za monarhijskim tipom vlasti ispoljavala se i u komunističkom i u postkomunističkom dobu: „Istočnoslovenska društva su imperijalne i monarhijske prirode. Želja naroda ne samo da se pokorava monarhu, već i da vođe obdare osobinama pravih monarha, koje ih oslobađa spoljnih ograničenja i obaveza, i daje im maksimalnu slobodu delovanja, kako bi osigurali sudbinu naroda, jačanje države i suvereniteta.“
Dakle, možda je vrijeme, dodaje ruski mislilac, da se preispita održavanje demokratskih procedura, prepisanih iz savremenog zapadnog modernizma i postmodernizma.
Kako zaključuje Dugin: „U demokratiji, pojedinac koji često nije kompetentan i nema dublje razumijevanje u pitanjima politike, istorije i sociologije kako bi mogao da učestvuje u donošenju odluka. Demokratski princip jednakosti glasova, koji formalno izjednačava poziciju nekompetentnog pojedinca sa mišljenjem stručnjaka ili intelektualca, može da dovede do smanjenja kvaliteta političkog izbora i povećanja faktora frivolnosti u javnoj svesti. Zato se postavlja pitanje da li je ograničavanje demokratskih procedura faktor koji doprinosi povećanju nivoa društvene odgovornosti?“
Naravno, kritika predstavničke demokratije ne znači poricanje demokratskih principa.
Izborne kampanje mogu da stvore atmosferu panike i da odvrate društvo od rešavanja gorućih problema. Umesto da se usredsredi na strateške ciljeve razvoja, društvo je uključeno u kontinuirani izborni proces, koji se često svodi na manipulativne tehnike zavođenja masa.
Lukašenko je, posle izborne pobjede, poručio da Evropskoj uniji da treba da sarađuje sa Rusijom. Ova poruka, zaključuje Dugin, predstavlja veoma jasnu i dalekosežnu viziju.
Sada je, najzad, sve moguće. Sve opcije su na stolu. Savremena Evropa za sada nije spremna da prihvati takav scenario, dodaje ruski mislilac, ali dinamika globalnih procesa ukazuje na neophodnost suštinskih promjena.
Čak i u nespornom lideru zapadnog svijeta – SAD, koje prolaze kroz neophodnu „perestrojku“. Mijenjaju se u suštinskom smislu, i SAD, ali ove promijene zasad odbija da prihvati Evropska unija, kojom i dalje vlada briselska „evrokratija“, na čelu sa predsjednicom Evropske komisije, neizbežnom Ursulom fon der Lajen.
Pogled.me
