U svjetlu najnovijih najava o kupovini kontrolnog paketa akcija u Prvoj banci, a gotovo deceniju i po od državne pomoći od 44 miliona eura za njen spas, nikada objavljeni ugovor o založenim akcijama pokazuje da su početkom decembra 2008. godine braća Đukanović i Ana Kolarević, u odnosu na založene akcije, imali preko polovine vlasništva u banci, navode iz Akcije za socijalnu pravdu (ASP).
“Ugovor o zalozi akcija od 17. decembra 2008. godine zaključen je između Prve banke i Vlade i njime je garantovano za državnu pomoć od 44 miliona eura radi održavanja likvidnosti posrnule banke i sprečavanja njene finansijske propasti. U ugovoru se kao zalogodavci pojavljuju 74 pojedinačna vlasnika, koji se posebnim članom obavezuju da u pojedinačnom i ukupnom broju založe akcije u korist Vlade, ukupnog broja akcija 344.692, čija je nominalna vrijednost 44.089.975 eura, a upisane su na njihova imena u registru Centralne depozitarne agencije na dan 11. decembar 2008. godine”, navode iz ASP-a.
Ugovor pokazuje da je pojedinačno najveći akcionar Aco Đukanović bio vlasnik 170.073 akcije Prve banke, ali je dao u zalogu 160.377 akcija (oko 9,7 hiljada manje), firma “Kapital invest”, koja je tada bila u vlasništvu njegovog brata, bila je četvrti pojedinačno najveći akcionar i imala je 10.466 akcija, dok je njihova sestra prikazana kao dvadeseti akcionar po vrijednosti akcija i imala je 1.921 akciju, prenosi „Dan“.
“Milo Đukanović tada je bio crnogorski premijer i predsjednik DPS-a, a njegova vlada je u parlamentu izglasavanjem Zakona o mjerama za zaštitu bankarskog sistema omogućila pomoć Prvoj banci od 44 miliona, tj. direktnu pomoć za porodični biznis i to je jedan od najistaknutijih primjera korišćenja pozicije političke moći za ostvarenje privatne koristi. Za razliku od Aca, koji tada nije založio sve akcije, EPCG, koja je bila drugi najveći akcionar sa 66.758 akcija, založila je sve svoje akcije, kao i ostali navedeni vlasnici”, ističu u ASP-u.
Dokument otkriva da je u vrijeme kada je zaključen Ugovor o zalozi firma “Izomont DV” imala 4.809 akcija (kao deseti najveći akcionar), a Slobodan Trklja još 281 akciju.
“Ugovorom o zalozi bilo je predviđeno da zalogodavci nemaju prava raspolaganja akcijama za vrijeme njegovog trajanja. Međutim, u slučaju ponude za kupovinu akcija od strane strateškog investitora, imali su pravo da ih prodaju tom investitoru uz prethodnu pisanu saglasnost Vlade, uz pružanje drugih sredstava obezbjeđenja najmanje u visini nominalne vrijednosti založenih akcija. Ugovor o zalozi potpisali su tadašnji ministar finansija Igor Lukšić i Irena Čanović, sekretar Prve banke. Ugovor o kreditnoj podršci potpisali su Lukšić i tadašnji predsjednik Odbora direktora Prve banke Radoje Žugić. Žugić već godinu obavlja funkciju guvernera Centralne banke nakon isteka mandata, čime je bez stvarnog legitimiteta nosioca najviše monetarne funkcije u zemlji, ali zahvaljujući tome on danas može da odluči o daljoj sudbini Prve banke”, zaključuju iz ASP-a.
U vlasničkoj strukturi lica i firme bliski porodici Đukanović
Ugovor o zalozi pokazuje da su dio vlasnika akcija činila lica ili firme koji se tokom godina na različite načine povezuju, tj. bliski su sa porodicom Đukanović, ili sa DPS-om i državnim poslovima.
“Firma “Moninvest” Svetozara Marovića imala je 4.234 akcije, na listi akcionara su i firme koje su se povezivale ili se povezuju sa Vukom Rajkovićem, kao i više firmi povezanih sa Veselinom Barovićem. Na listi su bili i Branko Ćupić, povezivan sa nizom kontroverznih privatizacija, nekadašnja rektorka Radmila Vojvodić, biznismen Rado Arsić, koji je u kumovskim odnosima sa Vesnom Medenicom”.
Na listi su i Bojša Šotra, Milan Ivanović, Goran Rakočević, Mila Milović, Radenko Stijepović, Predrag Poček… firme “Stadion”, “Fjord”, “PM investment”, “Kovinić kompani”, “Tobako šop”, “SofiKo”, “Unipred”, “Javorak” i “Mi-Rai”, “Čikom”…
pogled.me