Jedan od argumenata ekonomista da Srbiji ne prijeti recesija, uprkos „zatezanju“ kaiša i poskupljenja kredita da bi se zaustavila inflacija, je uz sve stavke i rekordni priliv stranih doznaka. Prema podacima Narodne banke Srbije tokom prethodne godine, na osnovu doznaka priliv je iznosio više od pet milijardi evra!
Za čak 38 procenata veća je količina novca koju su uglavnom naši ljudi iz dijaspore poslali svojoj familiji u Srbiji, u 2021. godini, u odnosu na 12 mjeseci prethodne godine.
– Po osnovu doznaka priliv je lene iznosio 5.028,3 miliona evra, a 2021 godine – 3.635 miliona evra – podatak je Centralne banke. – Kada je riječ o faktorima rasta doznaka, ima ih više. Prvo, doznake inače imaju kontraciklični karakter, što znači da u periodima kriza, povećane globalne neizvijesnosti i geopolitičkih tenzija najčešće rastu.
Kako sagovornici srbijanskih medija objašnjavaju, ljudi koji žive u inostranstvu u takvim kriznim okolnostima više pomažu članovima svojih porodica koji žive u Srbiji. Drugi razlog je, kako objašnjavaju nadležni, što je rast inflacije u svim zemljama tokom 2022. godine doveo do toga da su svi ključni makroekonomski pokazatelji, pa tako i doznake, nominalno povećani. Na kraju, dodaju, da na rast doznaka utiče i povećan broj državljana drugih zemalja koji zasnivaju svoje boravište u Srbiji.
– Kada se pogledaju podaci za prva tri tromesečja 2022. godine, najveći prilivi doznaka zabeleženi su iz Nemačke – 27 odsto, Švajcarske – 14 procenata, Austrije – 11 procenata, Francuske – 6 odsti i SAD 6 odsto – kažu u NBS. – To su zemlje iz kojih tradicionalno stiže najveći deo doznaka u Srbiju, a procjenjujemo da će i za cijelu godinu učešća ostati na sličnom nivou kao i tokom prva tri tromesečja 2022. godine.
Što se tiče valuta u kojima se ostvaruju najveći prilivi doznaka, iz Centralne banke napominju da jedan dio doznaka dolazi u gotovom novcu i da zbog toga nije moguće precizno dati podatke o njihovoj valutnoj strukturi, ali se svakako najveći dio priliva odnosi na doznake u evrima.
Prema ranijim izvještajima, prosjek sume koju su građani dobijali je oko 300 evra, a nije se mnogo promijenilo ni to odakle novac po pravilu najviše stiže.
Kada je riječ o prikupljanju podataka, NBS koristi metodologiju platnog bilansa Međunarodnog monetarnog fonda, prema kojoj su doznake obuhvaćene kroz stavku koja se naziva lični transferi i obuhvata – doznake radnika, penzije i druga socijalna primanja, kao i pomoći i poklone iz inostranstva, upućene fizičkim licima, rezidentima iz Srbije.
SVAKOM DESETOM STIŽE
Prema poslednjoj statistici, iz inostranstva novac dobija 712.608 primalaca doznaka, koliko ih je upisano u Jedinstveni registar korisnika doznaka koji vodi NBS. Osim primalaca zabilježeno je i 272.634 platilaca doznaka. Kako u Centralnoj banci kažu, evidentiran je i blagi rast korisnika u odnosu na prethodnu godinu. Kako u Srbiji ima oko 6,8 miliona stanovnika, slijedi da gotovo svaki deseti građanin dobija pomoć iz inostranstva.
pogled.me/novosti