Video koji je ovih dana postao viralan na društvenim mrežama bio je povod za intervju sa trenutno najpopularnijim srpskim narodnim guslarom Maksimom Vojvodićem iz Crne Gore, prenosi „Alo.rs“.
Vojvodić je iz svog ugla dao viziju današnje kulturno umjetničke scene, gdje su u njoj gusle, tradicija i kako se savremena tehnologija može upotrijebiti za popularizaciju gusala.
Od koga si učio da guslaš i kada si prvi put javno nastupio?
Ljubav prema guslama prenijeta je na mene najprije od oca, ali i šire porodice. Međutim, nisam imao učitelja koji će mi skrenuti pažnju na detalje, već sam prve korake napravio sam. Prvi javni nastup desio se ljeta 2009. godine u Plužinama, na teritoriji pivskog plemena odakle su moji korijeni. Evidentno je da si trenutno najpopularniji guslar u srpskom korpusu, da li te to čini srećnim pa i odgovornom?
Naravno da sam počastvovan time, ali to priznanje ne pripada samo meni. Najprije sam zahvalan Bogu na takvom daru. Svakako da je ogroman doprinos moja upornost i predanost guslama, ali upravo su one te koje uzvraćaju ,,milo za drago“ ukoliko na pravi način pronosimo njihovu slavu i cijenimo njihovu veličinu. Nego, svaka medalja ima dvije strane, a u ovom slučaju se to odnosi upravo na veliku odgovornost koju ova titula nosi sa sobom. Naime, sve je više mladih koji se interesuju za gusle i pronalaze uzora u meni. Specifičnost tog poziva jeste obaveza da se gusle žive u svakom segmentu našeg bića, te je stoga odgovornost na najvišem nivou.
Da li je guslarski esnaf za ovo vrijeme sazrio za određenu rekonstrukciju u organizacionom smislu i šta bi trebalo mijenjati a šta zadržati?
Mišljenja sam da je neophodna temeljna rekonstrukcija unutar organizacionog sistema koja bi imala za cilj postavljanje opšteg ispred ličnog interesa, kao i intezivniju afirmaciju mladih guslara i suzbijanje nezdravog rivaliteta koji katkad urušava ugled gusala. Prednost treba dati i tehnološkim inovacijama koje će doprinijeti novom vidu promocije našeg drevnog instrumenta.
Kako privući mlađu generaciju da sluša gusle?
Činjenica je da čovjek slobodno vrijeme sve više provodi u virtuelnom svijetu, gdje vodeću ulogu igraju društvene platforme. One mogu biti od velikog značaja ukoliko se koriste na pravi način. Promocija gusala putem njih je trenutno najuspešniji mehanizam za upoznavanje i približavanje mladih sa guslama. Takođe, sazrijevanjem novih generacija guslara, razbijaju se razne predrasude i stereotipi o guslarima, pjevanju uz gusle i njihovoj ulozi u društvu. Kao otpor globalizacijskim tokovima, budi se duh tradicije i jača etnički i nacionalni identitet, a jedan od stubova srpskog etosa upravo jesu gusle i epska poezija. Shodno tome, mladi se masovno interesuju za gusle i žele da o njima znaju što više. Veoma je bitno da prvi kontakt sa guslama bude potpun nakon čega ne postoji bojazan da će interesovanje da jenjava.
Postoji polemika oko starih nerimovanih pjesama kao bisera naše poezije i rimovanih pjesama koje su nastajale zadnjih bezmalo 150 godina. I jedne i druge se bave značajnim događajima. Kakvo je Vaše mišljenje, da li treba zapostaviti rimovane i autorizovane pjesme u korist starih i time zapostaviti balkanske ratove, dva svjetska rata, pa čak i devedesete godine u kojima je srpski narod bio na golgoti, ili su guslari obavezni da pamte sve značajne događaje u borbi za slobodu i prenose budućim generacijama?
Epske narodne pjesme starih vremena su neprocjenjivo blago srpskog naroda zahvaljujući kojem smo prepoznati od strane najvećih kulturnih centara Evrope. To blago je nepravedno zapostavljano usljed najezde novih događaja koji su ne toliko opravdano bili inspiracija savremenih pjesnika. Zahvaljujući brižnim čuvarima naše najljepše poezije, iz ponora zaborava otrgnute su mnoge nerimovane pjesme koje su izvor srpskog govora i kasnije nastale poezije. Posebnu ulogu u društvu imaju rimovane pjesme čiji su autori na svojstven način produžili Homerov stil epa do današnjih dana samo kod Srba. Naravno da se nipošto ne smiju zapostaviti značajni događaji i zaslužne ličnosti iz novije istorije, ali isto tako brojne teme prosto ne zaslužuju pažnju gusala i epskih pjesnika. Stoga, treba biti veoma oprezan prilikom odabira teme za epsku pjesmu uz gusle.
Na društvenim mrežama je postao viralan snimak gde publika sa vama horski peva čuvenu pesmu Smrt popa Mila. Možemo li očekivati uskoro neki koncert da i ostali dobiju priliku da zapevaju sa vama,kao odabrano društvo sa snimka?
View this post on Instagram
Nastojim da pronosim slavu gusala gdje god živi srpski narod. Snimak je iz Podgorice, a u narednom periodu ljubitelji gusala i epske poezije imaće priliku da čuju moje kolege i mene u Beogradu, u Kolarčevoj zadužbini, 8. decembra sa početkom u 19 časova. Veče nosi naziv ,,Kad gudalo gudi, Kosovo se budi!“ Dan prije, 7. decembra, koncert će se održati u Novom Sadu gdje su karte rasprodate pet dana nakon prve najave. Tako da, ovom prilikom pozivam vaše čitaoce da dođu u Kolarčevu zadužbinu i uživaju uz ,,vješte zvuke divnijeh gusalah“. Karte su u pretprodaji na biletarnici Kolarčeve zadužbine i na fejsbuk i instagram stranici ,,Srpske gusle“.
pogled.me