Crnogorski sudovi su u poslednjih 10 godina izrekli 28 pravosnažnih presuda za krivično djelo iz člana 210 Krivičnog zakonika, odnosno zbog posredovanja u vršenju prostitucije. Podaci o pravosnažnim sudskim presudama koje je „Danu“ dostavio Sudski savjet pokazuju da je izrečeno 18 zatvorskih kazni (nijesu precizirali njihovo trajanje), devet novčanih i jedna kazna rada u javnom interesu.
Prvim stavom člana 210 Krivičnog zakonika propisano je da „ko navodi ili podstiče drugog na prostituciju ili učestvuje u predaji nekog lica drugome radi vršenja prostitucije, ili ko putem sredstava javnog informisanja i drugih sličnih sredstava propagira ili reklamira prostituciju, kazniće se zatvorom od tri mjeseca do dvije godine“. Po osnovu tog stava za 10 godina izrečeno je devet novčanih kazni, jedna kazna rada u javnom interesu i šest zatvorskih kazni. Stav dva istog člana navodi da ako je navedeno krivično djelo izvršeno prema maloljetnom licu, ili je učinjeno od strane više lica na organizovan način, učinilac će se kazniti zatvorom od dvije do deset godina, a prema tom osnovu izrečene su četiri pravosnažne osuđujuće kazne zatvora. Ukupno osam pravosnažnih osuđujućih kazni izrečeno je kombinovanjem pomenuta dva stava.
Zvanično, prostitucija je zabranjena u Crnoj Gori, ali sudska praksa i pojedini sajtovi ipak pokazuju da je ona i te kako prisutna. Ranije procjene nevladinog sektora bile su da se prostitucijom bavi oko 300 osoba u našoj državi, ali iz policije je nedavno „Danu“ saopšteno da ne postoje evidencije o pružaocima seksualnih usluga.
Zakon o javnom redu i miru u članu 27 propisuje da onaj ko samostalno pruža seksualne usluge čini prekršaj, dok je onaj koji navodi ili podstiče drugog na prostituciju ili učestvuje u predaji nekog lica drugome radi vršenja prostitucije, ili ko putem sredstava javnog informisanja i drugih sličnih sredstava propagira ili reklamira prostituciju, počinio krivično djelo iz člana 210 Krivičnog zakonika Crne Gore – posredovanje u vršenju prostitucije. Za navedeni prekršaj i krivično djelo predviđene su novčane i zatvorske kazne. U posljednjih pet godina podnesene su dvije krivične prijave protiv dva lica za krivična djela iz oblasti trgovine ljudima, a koja se odnose na seksualnu eksploataciju, dok je protiv jednog lica podnesena jedna krivična prijava za krivično djelo posredovanje u vršenju prostitucije.
Da prostitucije u Crnoj Gori ima pokazalo je i istraživanje Instituta za javno zdravlje kojim su evidentirali 221 ispitanicu koje se mogu klasifikovati kao takozvane seksualne radnice.
„Krajem 2021. godine sprovedeno je peto istraživanje među seksualnim radnicama (osoba koja pruža seksualne usluge za novac, drogu ili u zamjenu za nešto drugo). Istraživanje je obuhvatilo 221 ispitanicu koja je ispunila kriterijume da bi se mogla klasifikovati kao seksualna radnica. Iako metodom „grudve snijega“ nije moguće obezbijediti potpuno reprezentativan uzorak ispitanica na osnovu koga bi se mogli dobiti podaci koji bi u punoj mjeri bili reprezentativni za populaciju seksualnih radnica, ipak se sa određenom rezervom može reći da epidemija HIV-a među seksualnim radnicima u Crnoj Gori, još uvijek, odgovara tipu epidemije niskog intenziteta – seroprevalencija je iznosila 0,9 odsto. HBV infekcija je pronađena kod sedam ispitanica, dok su anti-HCV antitijela pronađena kod 17,3 odsto“, saopšteno je ranije „Danu“ iz Instituta za javno zdravlje.
Najviše prostitutki u Podgorici i Baru
Ranije istraživanje Instituta za javno zdravlje, kojim je bilo obuhvaćeno 200 seksualnih radnica, pokazalo je da najviše prostitutki ima u Podgorici i Baru, ali su registrovane i u Budvi, Kolašinu, Nikšiću i Ulcinju. Ta zdravstvena institucija je ranije ukazivala da se 88 odsto prostitutki tim poslom bavi zbog nezaposlenosti, dok 45 procenata nije obrazovano, a svaka treća je završila srednju školu.
„U svijetu, pa i kod nas, značajan broj seksualnih radnica koristi psihoaktivne supstance. Bilo koju drogu trenutno koristi ili je koristilo 32,5 odsto ispitanica, intravenskim putem u poslednjih godinu dana njih 15 procenata, a devet odsto su dijelili pribor za injektiranje droge. Ukupno 31 odsto ispitanica se nekada testiralo na HIV, a istraživanje pokazuje da među seksualnim radnicama nema osobe koja ima HIV infekciju. Prisustvo antitijela na hepatitis B i C ima 14 odsto ispitanica. Najvažnije puteve prenošenja HIV-a zna 33,5 odsto ispitanica, 38 procenata zna načine zaštite prilikom seksualne transmisije, dok 19,5 ispitanica smatra da nema rizika za dobijanje HIV infekcije“, pokazali su ranije objavljeni podaci IJZ.
Prosječna starost 28 godina
IJZ je ranije saopštio da je tokom anketiranja seksualnih radnica utvrđeno da njihova prosječna starost iznosi 28,8 godina.
„U prosjeku, prvi seksualni odnos imale su sa 16 godina, a prvi seksualni odnos za korist, odnosno plaćeni, u prosjeku sa 22 godine. U toku poslednjeg seksualnog odnosa 77,5 odsto ispitanica je koristilo kondom. Istraživanje pokazuje da je bavljenje seksualnim radom prisutno u manjem ili većem obimu na cijeloj teritoriji Crne Gore, ali je najrasprostranjenije u Podgorici i Baru. Najznačajniji način na koji ispitanice dolaze do klijenata je putem poznanika i prijatelja, a zatim telefonski kontakti, ulica i parkovi, barovi i noćni klubovi“, pokazuju podaci IJZ.
pogled.me/dan.me